Δανείζομαι από το αρχείο του Οδυσσέα Ιωάννου ένα αστραφτερό σκωπτικό στιχούργημα.Πριν από χρόνια,κάποιος ακροατής του "Μελωδία FM100"το έστειλε στον Οδυσσέα ανώνυμα,γράφοντάς του ότι ο Άκης Πάνου το είχε απευθύνει στον Μάνο Χατζιδάκι το 1975,όταν ο τελευταίος ήταν διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος.Εκείνη την εποχή ο Άκης Πάνου είχε στείλει επιστολή διαμαρτυρίας γιατί τα τραγούδια του δεν μεταδίδονταν από το Τρίτο Πρόγραμμα.Ο Χατζιδάκις είχε απαντήσει ότι δεν γνωρίζει ούτε αυτόν ούτε τα τραγούδια του.Χολωμένος ο Άκης Πάνου σκάρωσε έμμετρα έναν κομψό και ομοιοκατάληκτο λίβελλο,ο οποίος καταλήγει στην κοινοποίηση του "αναστήματός του":18 εκατοστά(ο ανδρισμός του...)και 1,70(το ύψος του).Δικαιούται να υποθέσει κανείς ότι ο Χατζιδάκις,άνθρωπος με αποδεδειγμένη αίσθηση του χιούμορ και ανοικτός,εκτίμησε τη στάση του λαϊκού τραγουδοποιού,εφόσον μάλιστα-πολύ αργότερα,το 1989-στων αυστηρών καλλιτεχνικών επιλογών "Σείριο" φιλοξένησε το δίσκο με τις ζωντανές εμφανίσεις του Άκη Πάνου στο "Επειγόντως".Συνεπώς,ας μη θεωρηθεί καθόλου ότι ο έμμετρος αυτός λόγος εκφράζει την πραγματική ανθρώπινη σχέση των δύο ανδρών.Μια σχέση σύντομη και περιστασιακή,αλλά βασισμένη-εν τέλει-σε μία αλληλοεκτίμηση "από μακριά".
"ομολογώ πως τάχασα και ντράπηκα λιγάκι/παίρνοντας την απάντηση του Μάνου Χατζιδάκι/εκ της οποίας φαίνεται σαφώς πως δεν υπάρχω/ή ότι ψύλλους στ'άχυρα επί ματαίω ψάχνω/δεν είναι αλήθεια και μικρό μία φυσιογνωμία/της μουσικής της διεθνούς,όπως ο κατωτέρω/να σου δηλώνει καθαρά εν πάση συντομία/"σας θεωρώ ανύπαρκτο,ποιος είστε,δεν σας ξέρω..."/βεβαίως είναι φυσικό ο Μάνος Χατζιδάκις/να αγνοεί τ'ασήμαντο καθ'όλα άτομό μου/ομοίως είναι φυσικό σαν άνθρωπος πολλάκις/να βρίζω τη μικρότητα και το φιλότιμό μου/όμως δεν απευθύνθηκα στο Μάνο Χατζιδάκι/αλλά εις την Διεύθυνσιν και επανειλημμένως/αν μ'αγνοεί ο μουσουργός πικραίνομαι λιγάκι/αλλά και ο διευθυντής,τι λέει το ανθρωπάκι?/υπάρχουνε τραγούδια γνωστά και ουκ ολίγα/που τά'γραψα όσες φορές με τσίμπησε η μύγα/τραγούδια που εμπήκανε στου καθενός το στόμα/και μόνο η Διεύθυνσις τα αγνοεί ακόμα/τα ράφια του αρχείου σας αν ψάξετε λιγάκι/θα βρείτε εκεί τα τραγούδια μου τα ταλαιπωρημένα/εκεί στα "ακατάλληλα" στο πίσω το ραφάκι/όχι εκεί,λίγο πιο κει,αυτά,τα αραχνιασμένα/αλλά μια και είμαι άγνωστος να συστηθώ μου μένει/ελπίζω εις δικαίωσιν όσο κι οι πεθαμένοι/γεννήθηκα μεγάλωσα και μένω στην Αθήνα/είμαι υιός του Στέφανου και της Ελευθερίας/τα παιδικά παιχνίδια μου μπουζουκομαντολίνα/επάγγελμά μου:μουσικός,μηδέν κατηγορίας/οι αριθμοί ταυτότητας και διαβατηρίου/μητρώου στρατολογικού και απολυτηρίου/νομίζω δεν χρειάζονται και δεν τους παραθέτω/στεφανοχάρτι τό'χασα και άντε γύρευέ το/οι οφθαλμοί μου γαλανοί και το ανάστημά μου 18 εκατοστά/ή ένα κι εβδομήντα."
του Γιώργου Ι. Αλλαμανή
8 σχόλια:
Άγγιξες ευαίσθητες χορδές.
Τι βρίσκει κανείς στο γιου τιούμπ!
Η ιστορία με τον Χατζηδάκη είναι ενδεικτική του ότι ο Χατζιδάκης ήταν τελείως στον κόσμο του.
Μπορεί με τη διάλεξή του το '49 για το ρεμπέτικο να έκανε τους διανοούμενους να το προσέξουν, ο ίδιος όμως λίγα πράγματα απο την εξέλιξη του λαϊκού τργουδιού μπόρεσε να παρακολουθήσει.Υπάρχει ηχογραφημένη στα αρχεία της ΕΡΤ, μια συνεύρεσή του στο στούντιο του 3ου, με τον Ζαμπέτα, κάπου το '76, ΄77. Εκεί φαίνεται καθαρά η ακαδημαϊκή του σχέση με το λαϊκό.
Πως να ξέρει λοιπόν τον Άκη Πάνου!
Κρατώ πάντως κάποιες επιφυλάξεις για την αυθεντικότητα των στίχων.
Μπορεί και ναι, αλλά...
solomantzare,φίλε μου καλημέρα,
είναι πολύ διασκεδαστικός ο τρόπος με τον οποίο κάθε φορά προβάλλεις τις αντιρρήσεις πάνω σε θέματα που αναρτώ,
θα σε στεναχωρήσω λιγάκι αν σου πω ότι είναι διασταυρωμένες όλες οι πηγές,οι στίχοι είναι αυθεντικότατοι κι έχουν ήδη δημοσιευτεί στο περιοδικό Μελωδία πριν από αρκετά χρονάκια...
αναφορικά με τον Χατζιδάκη, πιστεύω ανεξάρτητα από το μεγαλείο της μουσικής του ότι διέθετε ένα μικρό σύμπλεγμα σε σχέση με τους λαϊκούς δημιουργούς όχι τόσο από σνομπισμό, όσο γιατί ο ίδιος δεν μπορούσε να συνθέσει αμιγείς λαϊκές μελωδίες όπως ο μέγιστος Πάνου,ας πούμε,-εξαιρώντας ασφαλώς τα,"είμαι αητός χωρίς φτερά","γκρεμός"-
πέρα από την καταλυτική προφάνεια αυτού του συνδρόμου, και φοβούμενος μην παρεξηγηθεί, όφειλε ως μεγάλος συνθέτης να αναγνωρίζει και το έργο των αποδεδειγμένα κορυφαίων λαϊκών...
και πάλι θα μπορούσαμε να το αναλύσουμε με εμβρίθεια αλλά τι να πεις για τόσο μεγάλους δημιουργούς,
τους "συγχωρείς" τις ανασφάλειες τους τόσο όσο και τα παρελκόμενα αυτών...
φιλιά
Ton AKH ΠΑΝΟΥ τον εκτιμώ βαθιά.
Τον Μανο τον αγαπώ.
Παρεξήγηση ήταν η περαστική μεταξύ τους ένταση.
Η θέση τους στην ιστορία του Ελληνικού τραγουδιού δεδομένη και για τους δύο.
τα φιλιά μου
ροδούλα,
ο καθένας έχει τις αδυναμίες του,τις οποίες οφείλουμε να σεβόμαστε,
αναμφισβήτητα,και οι δύο τεράστιοι,
φιλιά κι από μένα.
Είπα πως έχω μια επιφύλαξη για την αυθεντικότητα των στίχων επειδή πρώτη φορά απο δω το μαθαίνω. Τον Αλλαμανη τον ξέρω και θεωρώ πως είναι σοβαρός αν και έχω χρόνια να διαβάσω κάτι δικό του.
Ένας άλλος λόγος για την επιφυλακτικότητά μου είναι πως εκτός του ότι μετά θάνατον λέγονται δίαφορα, ειδικά στην περίπτωση του Άκη Πάνου φέρθηκαν όλοι εντελώς πούστικα.
Δηλ. όσο ήταν στη φυλακή μουγγαθήκαν ξαφνικά άπαντες - πλην ολίγων - και μετά που πέθανε , οι μουγγοί ξαναβρήκαν τη φωνή τους και ύμνησαν το μεγαλείο του.
Επειδή άκουγα Πάνο Γεραμάνη σχεδόν καθημερινά απο το 93 μέχρι που πέθανε πριν 3 χρόνια και επειδή έχω ακούσει πάρα πολλά απο τον Γεραμάνη για τον Άκη Πάνου και πολλές φορές όλα αυτά τα χρόνια, μου κάνει εντύπωση που δεν ανέφερε ποτέ αυτή την ιστορία.
Αυτά σχετικά με τις επιφυλάξεις μου τις οποίες...διατηρώ.
Όσο για τον Χατζιδάκη, δεν είναι έτσι που τα λες.
Κόμπλεξ και ανασφάλειες μπορεί να είχε αλλά όχι σε σχέση με τη μουσική και το λαϊκό τραγούδι.
Τα δύο λαϊκά του Χατζιδάκι που αναφέρεις είναι δύο ανάμεσα σε δεκάδες .
Αγάπη που γινες δίκοπο μαχαίρι,
Τα παιδιά του Πειραιά
Ο Γιάννης ο φονιάς
Ο ταχυδρόμος πέθανε , με το εκπληκτικό σόλο του Ζαμπέτα,
Ο κυρ Αντώνης.....
.............
.............
αμέτρητα τα λαϊκά του Χατζιδάκη.
Επιμένω σ΄αυτο που έγραψα: Ήταν στον κόσμο του. Και εκ των πραγμάτων δεν μπορούσε να τα παρακολουθήσει όλα.
Ασε που στη δεκαετία του 70 άλλαξε στυλ και πήγε τη μουσική του πιο μακριά απο τη λαϊκή μουσική.
Αυτά τα λίγα
Γεια χαρά
μα σολωμάντζαρε,κι εγώ ενδεικτικά ανέφερα κάποια από τα καλύτερα-κατά τη γνώμη μου λαϊκά του-
ασφαλώς ο Χατζιδάκις και ο Πάνου ήταν δύο παράλληλα σύμπαντα,οι δρόμοι τους αποκλείονταν να συναντηθούν ποτέ-και πάλι εκφράζω την προσωπική μου άποψη-και η αξία της δημιουργίας τους δεν έχει ανάγκη από την υπεράσπιση κανενός,πόσο μάλλον από τη γνώμη τη δική μου,
παρατηρώ ανακολουθίες και στους δύο,διαφορετικού ύφους.
ο Χατζιδάκις για μένα έγραφε παρατείνοντας την αστική γραμμή ή ρίζα πάνω στην οποία βασίστηκε όλη η παιδεία του και η "ανθρωπολογική" και η μουσική,δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς,
έγραψε το "νιάου βρε γατούλα" αν θυμάσαι...
έχω ακούσει ακόμα και το παραθέτω ως πληροφορία σκέτη και όχι διασταυρωμένη ότι πέταγε το μολύβι από ψηλά και όπου έπεφτε πάνω στο πεντάγραμμο σημείωνε τη νότα,
για μένα αυτό είναι αλαζονεία κι εγωκεντρισμός...
ο Πάνου τώρα,όπως άκουσες και στο βίντεο-αρχείο της ΕΤ,υπεραμύνεται της τρέλας που μπορεί κάποιος να κουβαλάει στο κεφάλι του, στα πιστεύω και στις ιδέες του, και λέει ότι πρέπει να σεβόμαστε την τρέλα του καθένα και να μην προσπαθούμε να του επιβάλουμε τη γνώμη μας,
όταν όμως ήρθε η ώρα να υπερασπίσει αυτό το ισχυρό πιστεύω του στην πράξη-κι εννοώ την ιστορία με την κόρη του,εξ'αιτίας της οποίας διέπραξε φόνο και μπήκε φυλακή-τότε δεν σεβάστηκε κανενός την "τρέλα" και την επιλογή,
αντίθετα η συμπεριφορά του ήταν αυταρχική,βίαιη,απόλυτη και ακραία.
η ανακολουθία αυτή όμως δε μας εμποδίζει ούτε να τους θαυμάζουμε ούτε να τους αγαπάμε λιγότερο.
Δε νομίζω πως υπα΄ρχουν ανακολουθίες στους μεγάλους καλλιτέχνες.
Οτι εμείς δεν μπορούμε να κατανοήσουμε ή να ερμηνεύσουμε σ΄αυτούς, είναι κι αυτό που τους αναδεικνύει σε μεγάλους.
Δεν ξέρω αν είναι αλήθεια αυτό με την τοχιά του μολυβιού - προφανώς δεν είναι - αλλά το ανέκδοτο ε΄χει βγει επειδή οι πάντες γνώριζαν και γνωρίζουν πως όταν έγραφε αυτά τα τραγούδια ο Χατζιδάκης το έκανε για τα λεφτά. Δεν ήταν ο μόνος εξάλλου.
Αργότερα τα αποκύρηξε βέβαια, κακώς κατα τη γνώμη μου, αλλά αυτα ακριβώς τα τραγούδια του έδωσαν την οικονομική άνεση να κάνει τα σπουδαία έργα του, δίχως το άγχος της εμπορικής επιτυχίας.
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε καθόλου τον οικονομικό παράγοντα όταν μιλάμεε γοα καλλιτέχνες που κάνουν βιοπορισμό με την τέχνη τους.
Ξέρω εκ πείρας τι δύσβατος δρόμος είναι.
Δεν θυμάμαι τώρα αν ήταν ο Ματίς ή ο Μονέ ή ο Μανέ (...!)
που είχε πει πως αν ζωγράφιζε μόνο αριστουργήματα, δεν θα είχε να φάει.(το είχε πει ως απάντηση σε μια αρνητική κριτική κάποιων έργων του).
Όσο για τον Άκη Πάνου , τώρα, εκτός που πάντα ήταν απο τους αγαπημένους μου, εδώ και 19 μήνες , έχει γίνει και ο εφιάλτης μου!
solomantzare,
μου καλημέρα,θέλω να σε ρωτήσω για πολλά απ'αυτά που έγραψες αλλά δεν έχω πολύ χρόνο για να διαφωνήσω μαζί σου,
χαχα,
οπότε να ξέρεις ότι διαφωνώ σε κάποια σημεία και θα επιχειρηματολογήσω όταν θα έχω χρόνο,
δεν έκλεισε πάντως αυτό το θέμα.
σε φιλώ
Δημοσίευση σχολίου