1
Διαβάζουμε την ιστορία της ζωής μας
που ξετυλίγεται σ'ένα δωμάτιο.
Το δωμάτιο βλέπει στο δρόμο.
Κανείς δεν υπάρχει εκεί,
κανένας ήχος,τίποτα.
Τα δέντρα βαραίνουν απ'τα φύλλα,
τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα ποτέ δεν κινούνται.
Εξακολουθούμε να γυρνάμε τις σελίδες
ενώ ελπίζουμε σε κάτι,
κάτι σαν τον οίκτο ή την αλλαγή,
μια μαύρη γραμμή που θα μας ενώνει
ή θα μας κρατάει χωριστά.
Έτσι που είναι τα πράγματα,το βιβλίο της ζωής μας
μοιάζει άδειο.
Τα έπιπλα στο δωμάτιο ποτέ δεν αλλάζουν θέση,
τα χαλιά γίνονται πιο σκοτεινά,κάθε φορά που
οι σκιές μας περνούν από πάνω.
Σχεδόν σαν να είναι το δωμάτιο ο κόσμος.
Καθόμαστε στον καναπέ,ο ένας πλάι στον άλλον
και διαβάζουμε για τον καναπέ.
Λέμε πως είναι ιδανικός.
Είναι ιδανικός.
2
Διαβάζουμε την ιστορία της ζωής μας
σαν να είμαστε μέσα της,
σαν να την έχουμε γράψει.
Αυτό συμβαίνει ξανά και ξανά.
Σε ένα απ'τα κεφάλαια
γέρνω πίσω και βάζω το βιβλίο στην άκρη,
γιατί το βιβλίο λέει
πώς είναι ό,τι κάνω.
Γέρνω πίσω και αρχίζω να γράφω για το βιβλίο.
Γράφω πως θέλω να πάω πέρα από το βιβλίο,
πέρα από τη ζωή μου,σε μια διαφορετική ζωή.
Αφήνω κάτω το στιλό.
Το βιβλίο λέει:Άφησε κάτω το στιλό
και γύρισε και την είδε να διαβάζει
το κομμάτι για τον ερωτευμένο εαυτό της.
Το βιβλίο είναι πιο σωστό απ'όσο φανταζόμαστε.
Γέρνω πίσω και σε βλέπω να διαβάζεις
για τον άντρα στην απέναντι μεριά του δρόμου.
Έχτισαν ένα σπίτι εκεί,
και μια μέρα ο άντρας το εγκατέλειψε.
Τον ερωτεύτηκες
γιατί ήξερες ότι ποτέ δεν θα ερχόταν να σε δει,
ποτέ δε θα μάθαινε ότι περίμενες.
Κάθε νύχτα θα έλεγες
πως ήταν σαν εμένα.
Έγειρα πίσω και σε είδα να γερνάς χωρίς εμένα.
Το φως του ήλιου έπεφτε στ'ασημένια σου μαλλιά.
Τα χαλιά,τα έπιπλα
έμοιαζαν σχεδόν φανταστικά τώρα.
Εκείνη συνέχιζε να διαβάζει.
Έμοιαζε να σκέφτεται ότι η απουσία του
δεν είναι τόσο σημαντική,
όπως μια υπέροχη μέρα κάποιος θα σκεφτόταν
ότι ο καιρός απέτυχε
γιατί δεν του άλλαξε γνώμη.
Μισοκλείνεις τα μάτια σου.
Έχεις την τάση να κλείσεις το βιβλίο
που περιγράφει την αντίστασή μου:
πως όταν γέρνω πίσω φαντάζομαι
τη ζωή μου χωρίς εσένα,φαντάζομαι να πηγαίνω
σε διαφορετική ζωή,σε διαφορετικό βιβλίο.
Το βιβλίο περιγράφει την υποταγή σου στην επιθυμία,
πώς το φευγαλέο φανερώνει
το λόγο που σε κάνει να φοβάσαι.
Το βιβλίο περιγράφει πολύ περισσότερα από όσα θα έπρεπε.
Θέλει να μας χωρίσει.
3
Σήμερα το πρωί ξύπνησα πιστεύοντας
πως τίποτα παραπάνω δεν είναι η ζωή μας
από την ιστορία της ζωής μας.
Όταν διαφώνησες,σου έδειξα
στο βιβλίο το σημείο που διαφωνούσες.
Ξάπλωσες να κοιμηθείς και άρχισα να διαβάζω
εκείνα τα μυστηριώδη κομμάτια,που συνήθιζες να τα μαντεύεις
ενόσω γράφονταν
και έχανες το ενδιαφέρον σου αφότου γινόταν
ιστορία.
Σε ένα από αυτά,παγερά φορέματα του φεγγαρόφωτου
τυλίγουν τις καρέκλες στο δωμάτιο κάποιου άντρα.
Ονειρεύεται μια γυναίκα που τα φορέματά της έχουν χαθεί,
που κάθεται στον κήπο και περιμένει.
Εκείνη πιστεύει ότι η αγάπη είναι θυσία.
Το κομμάτι περιγράφει το θάνατό της
και το όνομά της ποτέ δεν αναφέρεται,
ένα από τα πράγματα
που δεν μπορείς ν'αντέξεις για κείνη.
Λίγο αργότερα μαθαίνουμε
ότι ο άντρας που ονειρεύεται
ζει στο καινούριο σπίτι,στην απέναντι μεριά του δρόμου,.
Σήμερα το πρωί,αφού ξάπλωσες να κοιμηθείς,
άρχισα να γυρίζω σελίδες στην αρχή του βιβλίου:
ήταν σαν να ονειρευόμουν την παιδική ηλικία,
τόσο πολύ έμοιαζε να χάνεται,
τόσο πολύ έμοιαζε να ζωντανεύει.
Δεν ήξερα τι να κάνω.
Το βιβλίο έλεγε:Εκείνες τις στιγμές ήταν το δικό του το βιβλίο.
Ένα δυσοίωνο στέμμα στεκόταν αμήχανα στο κεφάλι του.
Ο εφήμερος άρχοντας της έσω και της έξω διαφωνίας,
ανήσυχος στο δικό του βασίλειο.
4
Πριν ξυπνήσεις
διάβασα ένα άλλο κομμάτι που έγραφε για την απουσία σου
και είπα πως κοιμάσαι για ν'αντιστρέψεις
την πορεία της ζωής σου.
Με άγγιζε η δική μου μοναξιά καθώς διάβαζα,
ξέροντας πως αυτό που νιώθω είναι συχνά η αδέξια
και αποτυχημένη μορφή μιας ιστορίας,
που μπορεί ποτέ να μην ειπωθεί.
Διάβαζα,και είχα την επιθυμία να παραδοθώ
στο σπίτι του ύπνου σου.
Ήθελε να τη δει γυμνή και ευάλωτη,
να τη δει στα σκουπίδια,στην άχρηστη
πλοκή των φθαρμένων ονείρων,
στις στολές και τις μάσκες
των ανέφικτων καταστάσεων.
Σαν να τον τραβούσε
ακατανίκητη η αποτυχία.
Ήταν δύσκολο να συνεχίσω το διάβασμα.
Ήμουν κουρασμένος και ήθελα να τα παρατήσω.
Το βιβλίο έμοιαζε να το γνωρίζει καλά αυτό.
Υπαινίχθηκε πως θ'αλλάξει θέμα.
Σε περίμενα να ξυπνήσεις χωρίς να ξέρω
πόσο περίμενα,
και έμοιαζα να μη διαβάζω πια.
Άκουσα τον αέρα να περνά
σαν χείμαρρος αναστεναγμών
και το ρίγος των φύλλων άκουσα
στα δέντρα έξω από το παράθυρο.
Θα ήταν στο βιβλίο.
Όλα θα ήταν εκεί μέσα.
Κοίταξα το πρόσωπό σου
και διάβασα τα μάτια,τη μύτη,το στόμα...
5
Αν υπήρχε μια υπέροχη στιγμή στο βιβλίο!
Αν μπορούσαμε να τη ζήσουμε,
θα ξαναρχίζαμε το βιβλίο
σαν να μην το είχαμε γράψει,
σαν να μην ήμασταν μέσα.
Όμως το σκοτάδι πλησιάζει
την κάθε σελίδα,τόσο πολλές
και οι τρόποι να ξεφύγουμε τόσο λίγοι.
Διαβάζουμε όσο κρατάει η μέρα.
Κάθε σελίδα που γυρίζει,σαν κερί
που τρυπάει το μυαλό.
Κάθε λεπτό,σαν απελπισμένη δικαιολογία.
Αν μπορούσαμε να σταματήσουμε το διάβασμα!
Εκείνος ποτέ δεν θέλησε να διαβάσει διαφορετικό βιβλίο
και εκείνη συνέχισε να κοιτάζει το δρόμο.
Τα αυτοκίνητα ήταν ακόμη εκεί,
η βαριά σκιά των δέντρων τα σκέπαζε.
Οι σκιές ξεχώριζαν στο καινούριο σπίτι.
Ίσως ο άντρας που ζούσε εκεί,
ο άντρας που αγαπούσε,να διάβαζε
την ιστορία μιας διαφορετικής ζωής.
Εκείνη φανταζόταν ένα άδειο σαλόνι,
ένα παγερό τζάκι,έναν άντρα καθιστό
να γράφει γράμμα σε μια γυναίκα
που θυσίασε τη ζωή της για την αγάπη.
Αν υπήρχε μια υπέροχη στιγμή στο βιβλίο,
θα ήταν η τελευταία.
Το βιβλίο ποτέ δεν μιλάει για τις δικαιολογίες της αγάπης.
Λέει πως η σύγχυση είναι αναγκαίο καλό.
Ποτέ δεν εξηγεί.Μόνο αποκαλύπτει.
6
Η μέρα συνεχίζεται.
Μελετάμε όσα θυμόμαστε.
Κοιτάζουμε στον καθρέφτη στην απέναντι μεριά του δωματίου.
Δεν αντέχουμε να είμαστε μόνοι.
Το βιβλίο συνεχίζεται.
Σιώπησαν και δεν ήξεραν πώς ν'αρχίσουν
τον αναγκαίο διάλογο.
Πρώτα απ'όλα,οι λέξεις προκαλούσαν τις διχόνοιες,
προκαλούσαν τη μοναξιά.
Περίμεναν.
Θα γύριζαν τις σελίδες,ελπίζοντας
να συμβεί κάτι.
Θα μπάλωναν τη ζωή τους μυστικά:
θα συγχωρούσαν κάθε ήττα,αφού δεν μπορούσαν να την ελέγξουν,
θα αντάμειβαν κάθε πόνο,αφού δεν ήταν αληθινός.
Δεν έκαναν τίποτα.
7
Το βιβλίο δεν θα επιβιώσει.
Εμείς είμαστε η ζωντανή απόδειξη.
Έξω είναι σκοτεινά,στο δωμάτιο σκοτεινότερα.
Σε ακούω που αναπνέεις.
Με ρωτάς αν είμαι κουρασμένος,
αν θέλω να συνεχίσω το διάβασμα.
Λέω ναι σε όλα.
Δεν μπορείς να με ακούσεις.
Κάθονταν στον καναπέ,ο ένας πλάι στον άλλον.
Ήταν τα αντίγραφα,τα κουρασμένα φαντάσματα
κάποιου πράγματος που υπήρξαν πριν.
Η διάθεσή τους εξαντλημένη.
Κάρφωναν το βλέμμα τους στο βιβλίο,
τρομοκρατημένοι από την αθωότητά τους,
από την απροθυμία τους να τα παρατήσουν.
Κάθονταν στον καναπέ,ο ένας πλάι στον άλλον.
Ήταν αποφασισμένοι να δεχτούν την αλήθεια.
Ό,τι και αν ήταν θα το δέχονταν.
Το βιβλίο έπρεπε να γραφτεί και
να διαβαστεί.
Αυτοί είναι το βιβλίο
και τίποτε άλλο.
Μark Strand
μτφρ:Μάνια Μεζίτη
Διαβάζουμε την ιστορία της ζωής μας
που ξετυλίγεται σ'ένα δωμάτιο.
Το δωμάτιο βλέπει στο δρόμο.
Κανείς δεν υπάρχει εκεί,
κανένας ήχος,τίποτα.
Τα δέντρα βαραίνουν απ'τα φύλλα,
τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα ποτέ δεν κινούνται.
Εξακολουθούμε να γυρνάμε τις σελίδες
ενώ ελπίζουμε σε κάτι,
κάτι σαν τον οίκτο ή την αλλαγή,
μια μαύρη γραμμή που θα μας ενώνει
ή θα μας κρατάει χωριστά.
Έτσι που είναι τα πράγματα,το βιβλίο της ζωής μας
μοιάζει άδειο.
Τα έπιπλα στο δωμάτιο ποτέ δεν αλλάζουν θέση,
τα χαλιά γίνονται πιο σκοτεινά,κάθε φορά που
οι σκιές μας περνούν από πάνω.
Σχεδόν σαν να είναι το δωμάτιο ο κόσμος.
Καθόμαστε στον καναπέ,ο ένας πλάι στον άλλον
και διαβάζουμε για τον καναπέ.
Λέμε πως είναι ιδανικός.
Είναι ιδανικός.
2
Διαβάζουμε την ιστορία της ζωής μας
σαν να είμαστε μέσα της,
σαν να την έχουμε γράψει.
Αυτό συμβαίνει ξανά και ξανά.
Σε ένα απ'τα κεφάλαια
γέρνω πίσω και βάζω το βιβλίο στην άκρη,
γιατί το βιβλίο λέει
πώς είναι ό,τι κάνω.
Γέρνω πίσω και αρχίζω να γράφω για το βιβλίο.
Γράφω πως θέλω να πάω πέρα από το βιβλίο,
πέρα από τη ζωή μου,σε μια διαφορετική ζωή.
Αφήνω κάτω το στιλό.
Το βιβλίο λέει:Άφησε κάτω το στιλό
και γύρισε και την είδε να διαβάζει
το κομμάτι για τον ερωτευμένο εαυτό της.
Το βιβλίο είναι πιο σωστό απ'όσο φανταζόμαστε.
Γέρνω πίσω και σε βλέπω να διαβάζεις
για τον άντρα στην απέναντι μεριά του δρόμου.
Έχτισαν ένα σπίτι εκεί,
και μια μέρα ο άντρας το εγκατέλειψε.
Τον ερωτεύτηκες
γιατί ήξερες ότι ποτέ δεν θα ερχόταν να σε δει,
ποτέ δε θα μάθαινε ότι περίμενες.
Κάθε νύχτα θα έλεγες
πως ήταν σαν εμένα.
Έγειρα πίσω και σε είδα να γερνάς χωρίς εμένα.
Το φως του ήλιου έπεφτε στ'ασημένια σου μαλλιά.
Τα χαλιά,τα έπιπλα
έμοιαζαν σχεδόν φανταστικά τώρα.
Εκείνη συνέχιζε να διαβάζει.
Έμοιαζε να σκέφτεται ότι η απουσία του
δεν είναι τόσο σημαντική,
όπως μια υπέροχη μέρα κάποιος θα σκεφτόταν
ότι ο καιρός απέτυχε
γιατί δεν του άλλαξε γνώμη.
Μισοκλείνεις τα μάτια σου.
Έχεις την τάση να κλείσεις το βιβλίο
που περιγράφει την αντίστασή μου:
πως όταν γέρνω πίσω φαντάζομαι
τη ζωή μου χωρίς εσένα,φαντάζομαι να πηγαίνω
σε διαφορετική ζωή,σε διαφορετικό βιβλίο.
Το βιβλίο περιγράφει την υποταγή σου στην επιθυμία,
πώς το φευγαλέο φανερώνει
το λόγο που σε κάνει να φοβάσαι.
Το βιβλίο περιγράφει πολύ περισσότερα από όσα θα έπρεπε.
Θέλει να μας χωρίσει.
3
Σήμερα το πρωί ξύπνησα πιστεύοντας
πως τίποτα παραπάνω δεν είναι η ζωή μας
από την ιστορία της ζωής μας.
Όταν διαφώνησες,σου έδειξα
στο βιβλίο το σημείο που διαφωνούσες.
Ξάπλωσες να κοιμηθείς και άρχισα να διαβάζω
εκείνα τα μυστηριώδη κομμάτια,που συνήθιζες να τα μαντεύεις
ενόσω γράφονταν
και έχανες το ενδιαφέρον σου αφότου γινόταν
ιστορία.
Σε ένα από αυτά,παγερά φορέματα του φεγγαρόφωτου
τυλίγουν τις καρέκλες στο δωμάτιο κάποιου άντρα.
Ονειρεύεται μια γυναίκα που τα φορέματά της έχουν χαθεί,
που κάθεται στον κήπο και περιμένει.
Εκείνη πιστεύει ότι η αγάπη είναι θυσία.
Το κομμάτι περιγράφει το θάνατό της
και το όνομά της ποτέ δεν αναφέρεται,
ένα από τα πράγματα
που δεν μπορείς ν'αντέξεις για κείνη.
Λίγο αργότερα μαθαίνουμε
ότι ο άντρας που ονειρεύεται
ζει στο καινούριο σπίτι,στην απέναντι μεριά του δρόμου,.
Σήμερα το πρωί,αφού ξάπλωσες να κοιμηθείς,
άρχισα να γυρίζω σελίδες στην αρχή του βιβλίου:
ήταν σαν να ονειρευόμουν την παιδική ηλικία,
τόσο πολύ έμοιαζε να χάνεται,
τόσο πολύ έμοιαζε να ζωντανεύει.
Δεν ήξερα τι να κάνω.
Το βιβλίο έλεγε:Εκείνες τις στιγμές ήταν το δικό του το βιβλίο.
Ένα δυσοίωνο στέμμα στεκόταν αμήχανα στο κεφάλι του.
Ο εφήμερος άρχοντας της έσω και της έξω διαφωνίας,
ανήσυχος στο δικό του βασίλειο.
4
Πριν ξυπνήσεις
διάβασα ένα άλλο κομμάτι που έγραφε για την απουσία σου
και είπα πως κοιμάσαι για ν'αντιστρέψεις
την πορεία της ζωής σου.
Με άγγιζε η δική μου μοναξιά καθώς διάβαζα,
ξέροντας πως αυτό που νιώθω είναι συχνά η αδέξια
και αποτυχημένη μορφή μιας ιστορίας,
που μπορεί ποτέ να μην ειπωθεί.
Διάβαζα,και είχα την επιθυμία να παραδοθώ
στο σπίτι του ύπνου σου.
Ήθελε να τη δει γυμνή και ευάλωτη,
να τη δει στα σκουπίδια,στην άχρηστη
πλοκή των φθαρμένων ονείρων,
στις στολές και τις μάσκες
των ανέφικτων καταστάσεων.
Σαν να τον τραβούσε
ακατανίκητη η αποτυχία.
Ήταν δύσκολο να συνεχίσω το διάβασμα.
Ήμουν κουρασμένος και ήθελα να τα παρατήσω.
Το βιβλίο έμοιαζε να το γνωρίζει καλά αυτό.
Υπαινίχθηκε πως θ'αλλάξει θέμα.
Σε περίμενα να ξυπνήσεις χωρίς να ξέρω
πόσο περίμενα,
και έμοιαζα να μη διαβάζω πια.
Άκουσα τον αέρα να περνά
σαν χείμαρρος αναστεναγμών
και το ρίγος των φύλλων άκουσα
στα δέντρα έξω από το παράθυρο.
Θα ήταν στο βιβλίο.
Όλα θα ήταν εκεί μέσα.
Κοίταξα το πρόσωπό σου
και διάβασα τα μάτια,τη μύτη,το στόμα...
5
Αν υπήρχε μια υπέροχη στιγμή στο βιβλίο!
Αν μπορούσαμε να τη ζήσουμε,
θα ξαναρχίζαμε το βιβλίο
σαν να μην το είχαμε γράψει,
σαν να μην ήμασταν μέσα.
Όμως το σκοτάδι πλησιάζει
την κάθε σελίδα,τόσο πολλές
και οι τρόποι να ξεφύγουμε τόσο λίγοι.
Διαβάζουμε όσο κρατάει η μέρα.
Κάθε σελίδα που γυρίζει,σαν κερί
που τρυπάει το μυαλό.
Κάθε λεπτό,σαν απελπισμένη δικαιολογία.
Αν μπορούσαμε να σταματήσουμε το διάβασμα!
Εκείνος ποτέ δεν θέλησε να διαβάσει διαφορετικό βιβλίο
και εκείνη συνέχισε να κοιτάζει το δρόμο.
Τα αυτοκίνητα ήταν ακόμη εκεί,
η βαριά σκιά των δέντρων τα σκέπαζε.
Οι σκιές ξεχώριζαν στο καινούριο σπίτι.
Ίσως ο άντρας που ζούσε εκεί,
ο άντρας που αγαπούσε,να διάβαζε
την ιστορία μιας διαφορετικής ζωής.
Εκείνη φανταζόταν ένα άδειο σαλόνι,
ένα παγερό τζάκι,έναν άντρα καθιστό
να γράφει γράμμα σε μια γυναίκα
που θυσίασε τη ζωή της για την αγάπη.
Αν υπήρχε μια υπέροχη στιγμή στο βιβλίο,
θα ήταν η τελευταία.
Το βιβλίο ποτέ δεν μιλάει για τις δικαιολογίες της αγάπης.
Λέει πως η σύγχυση είναι αναγκαίο καλό.
Ποτέ δεν εξηγεί.Μόνο αποκαλύπτει.
6
Η μέρα συνεχίζεται.
Μελετάμε όσα θυμόμαστε.
Κοιτάζουμε στον καθρέφτη στην απέναντι μεριά του δωματίου.
Δεν αντέχουμε να είμαστε μόνοι.
Το βιβλίο συνεχίζεται.
Σιώπησαν και δεν ήξεραν πώς ν'αρχίσουν
τον αναγκαίο διάλογο.
Πρώτα απ'όλα,οι λέξεις προκαλούσαν τις διχόνοιες,
προκαλούσαν τη μοναξιά.
Περίμεναν.
Θα γύριζαν τις σελίδες,ελπίζοντας
να συμβεί κάτι.
Θα μπάλωναν τη ζωή τους μυστικά:
θα συγχωρούσαν κάθε ήττα,αφού δεν μπορούσαν να την ελέγξουν,
θα αντάμειβαν κάθε πόνο,αφού δεν ήταν αληθινός.
Δεν έκαναν τίποτα.
7
Το βιβλίο δεν θα επιβιώσει.
Εμείς είμαστε η ζωντανή απόδειξη.
Έξω είναι σκοτεινά,στο δωμάτιο σκοτεινότερα.
Σε ακούω που αναπνέεις.
Με ρωτάς αν είμαι κουρασμένος,
αν θέλω να συνεχίσω το διάβασμα.
Λέω ναι σε όλα.
Δεν μπορείς να με ακούσεις.
Κάθονταν στον καναπέ,ο ένας πλάι στον άλλον.
Ήταν τα αντίγραφα,τα κουρασμένα φαντάσματα
κάποιου πράγματος που υπήρξαν πριν.
Η διάθεσή τους εξαντλημένη.
Κάρφωναν το βλέμμα τους στο βιβλίο,
τρομοκρατημένοι από την αθωότητά τους,
από την απροθυμία τους να τα παρατήσουν.
Κάθονταν στον καναπέ,ο ένας πλάι στον άλλον.
Ήταν αποφασισμένοι να δεχτούν την αλήθεια.
Ό,τι και αν ήταν θα το δέχονταν.
Το βιβλίο έπρεπε να γραφτεί και
να διαβαστεί.
Αυτοί είναι το βιβλίο
και τίποτε άλλο.
Μark Strand
μτφρ:Μάνια Μεζίτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου