«Ο κόσμος των ηρώων του, επιτέλλει, από την εσωτερική αναπαράσταση των συμβόλων του. Ανοίγουν οι ψυχές και από μέσα φαίνεται πια, το κρυμμένο τους φως. Φως, που αν και πληγώθηκε από τη μοναξιά, την εξορία, την εξωτερική και εσωτερική, τους ανεκπλήρωτους έρωτες και το βασανιστικό ανικανοποίητο, παραμένει ολόλαμπρο, ολόδροσο, για να καταγγείλει την κοινωνική απομόνωση και να επαναφέρει τη ζεστασιά και τη θέρμη της βαθιάς ανθρώπινης επικοινωνίας, της επαφής, της συμπαράστασης στα βάσανα του πλησίον και να επέμβει ενεργά στη ζωή προκειμένου να την αποκαταστήσει ως αλήθεια, δράση αλλά κυρίως πράξη και αυτό είναι το συγκινητικό.[...]
Οι ηλικιωμένες γυναίκες αποφαίνονται σοφά: «βγες από τη φωλιά που έφτιαξες για τον εαυτό σου κι ύστερα μπήκες μέσα και κλειδώθηκες. Δεν πας πουθενά κλειδωμένη κι ο άνθρωπος γεννήθηκε να προχωράει, δε στεριώνει σε κλουβιά, πνίγεται σαν τ’αηδόνια. Κι εσύ είσαι αηδόνι ακριβό.»
Νεαρές γυναίκες, που ο συγγραφέας τολμά να τις σύρει ως την απελπισία. Την ερωτική- κυρίως- αλλά πάντα με την αισιόδοξη ελπίδα για την τύχη που αργεί αλλά έρχεται ,να υποφώσκει στα πρόσωπά τους. Μέσω της νεαρής Έλλης διαβάζουμε: «είσαι όμορφος σαν παράλογη φαντασίωση και λιώνω σαν το κερί όταν σε βλέπω, είσαι όμορφος σαν ανώνυμος θεός, αλλά άμα θέλεις να’μαι δική σου,αν θέλεις να σου αφιερωθώ πρέπει να τρέχεις πίσω μου…». Και η Λουκία: «μια γυναίκα που επιτέλους ξύπναγε το φύλο μέσα της.[…]Λες κι είχε γίνει απότομα περισσότερο έξυπνη,σαν να’μαθε ξαφνικά να πετά πάνω στα βήματά της, ξύπνησε κείνο το πρωί και με μια χαλαρή ανατριχίλα, πέταξε από πάνω της τα παραπανίσια χρόνια και τη μοναχική μιζέρια της, έσβησε τις ημερομηνίες, έγινε η ηλικία της γυναίκας που είναι έτοιμη να ερωτευτεί, του ανθρώπου που είναι έτοιμος να τα δώσει και να τα ζητήσει όλα, του ανθρώπου που είναι αποφασισμένος να ζήσει.[...]
Λίγο πιο πίσω, απαντώνται οι ανδρικές φιγούρες. Ενδεχόμενοι της νοηματοδότησης και παραπληρωματικοί. Ο Νεμπόισα, ο Σωτήρης, ο Τάσος, ο Λευτέρης. Ήρωες, λιγότερο φωτισμένοι αλλά με τη σημασία τους στην εξέλιξη της πλοκής, στην πρόοδο, στην έκβασή της. Άνδρες που αγαπούν αληθινά. Άνδρες που πιστεύουν στη γυναίκα, και την εμπιστεύονται προκειμένου να τους οδηγήσει με τη στίλβη του «εφηβικού» της μυαλού, ώστε ν’αντιμετωπίσουν δυναμικότερα τη ζωή.Να μην ενδώσουν στην παθητικότητα.
Άγρια τρυφεροί και τρυφερά άγριοι. Με ολόσωμη και ολόψυχη προσφορά.
Άνδρες ποτισμένοι μ’εκείνες τις παλιές αξίες που είχαμε στο μυαλό μας. Με υποβλητική αποτελεσματικότητα.[...]
Κάτι που εντυπωσιάζει σ’αυτό το βιβλίο, είναι η πίστη στο θεσμό της οικογένειας. Άκαμπτος και άρρηκτος ακόμα κι αν είναι περιορισμένος σε πλάνο διπλανό, ακολουθεί τη διαδρομή των ηρώων.[...]
Τελικά, η Αγάπη που δεν συμβιβάζεται, δεν αποδυναμώνεται παρά τις βασάνους, τα εμπόδια που υψώνονται,τις αντιξοότητες. Αυτή προχωρεί και ανεμίζει.Σημαία. Στην αγάπη,είναι πασίδηλο,πιστεύει ο συγγραφέας.Σ’αυτήν ελπίζει,εισέρχεται,επενδύει.Για να την καταδείξει όχι θεωρητικά αλλά με πράξεις.
Η αγάπη είναι ο κινητήριος μοχλός των όλων του σύμπαντος, εμψύχων και αψύχων, ορατών και αοράτων, για την αλήθεια και τη ζωή. Η αγάπη είναι η κόψη που πάνω της ακονίζονται τα πιο τολμηρά όνειρα και οράματα ζωής.[...]
Καμιά έκβαση δεν είναι προδιαγεγραμμένη.
Έριδες, εφηβεία, οι αγάπες των κοριτσιών, πίστη στο θεό, δραματικά απρόοπτα, εκπλήξεις, αναδρομές, χιούμορ. Επιβράδυνση στα κατάλληλα σημεία. Κορύφωση ακόμα πιο καίρια, τοποθετημένη με τέχνη, σε κρίσιμα σημεία. Ακόμα και στα «άβατα».Θεός, πίστη στα άστρα και στην προφητεία των μελλούμενων. Δημιουργημένα και αποδοσμένα όλα με μια αφοπλιστική ειλικρίνεια και αθωότητα, από τον συγγραφέα που εξαιρεί τη μεθοδολογία, την τεχνική άνυδρης περιγραφής και και γράφει με την καρδιά και την ψυχή. Με το βλέμμα στραμμένο και προσηλωμένο στο μεδούλι των εμψύχων.[...]
Αναμετράται το ήθος με τις βαριές και δύσκολες καταστάσεις και βγαίνει κερδισμένο. Η βιοπάλη και ο έρωτας. Άμεσες επικλήσεις στη θεότητα για παροχή βοήθειας. Ναι, ζητούν το θεό οι άνθρωποι. Ζητούν από το θεό. Προσεύχονται. Την εσώτερη θεότητα, που τους παράσχει την πίστη για να ξεπεράσουν δεινά και συμφορές και να προχωρήσουν στο όραμα και στο στόχο. Η ευτυχία μπορεί να κρέμεται από μια κλωστή. Αυτή την κλωστή όμως, ο συγγραφέας την κάνει νήμα γερό, την κάνει ηνίο στα χέρια των ηρώων. Γιατί πιστεύει ότι την αξίζουν και πράγματι την αξίζουν. Γι’αυτό στο τέλος, αξιώνονται το δικαίωμα.[...]
Ανακεφαλαιώνοντας και συνοψίζοντας, στο μυθιστόρημα αυτό καταδεικνύεται η απλότητα των ανθρώπων, το σπίτι, το νοικοκυριό,οι σχέσεις έρωτα,αγάπης και στοργής. Και τα παράγωγα της οδύνης τους συγχρόνως με τα παράγωγα της ευδαιμονίας. Η επίλυση των διαφορών δίνεται με τρόπο έξοχο, με χιούμορ και βαθιά επαφή. Αποκλειστικά κριτήρια τα ιδεώδη.Ταυτόχρονα και η ειμαρμένη, το γραφτό μας, που φτιάχνει μεν χίμαιρες,οι οποίες αργότερα καταρρίπτονται,αφού στο προσκήνιο εν τέλει,η αυλαία ανοίγει για να παίξει η Ζωή τον πιο κραταιό της ρόλο.[...]
Υπερβολικές προκλήσεις για να καταδείξουν για μια ακόμη φορά, αυτό το σφρίγος. Την ωριμότητα, τη συνείδηση, το βίωμα της πικρής ζωής. Την παρακμή, αναμοχλεύοντας τα τωρινά και τα περασμένα. Χρόνια ζωής δύσκολα και πικρά, αφημένα σε γωνιές αιχμηρές του μυαλού, για ν’ανακληθούν ήμερα και ήρεμα όταν καταλαγιάζουν τα ένστικτα και τα πάθη. Για ν’αναδυθούν σε μια τοπογραφία γειτονιάς-συνοικίας, μια νέα πατρίδα, φερμένη από την επαρχία. Όπου οι νεραντζιές μυρίζουν ακόμα, τα λουλούδια υπάρχουν στα μπαλκόνια κι ευωδιάζουν τρυφερότητα ξεχασμένη. Άνθρωποι μιας άλλης αισθητικής, μιας άλλης γλώσσας, αυθεντικής. Μια εγγύτητα ανέλπιστη που ψηλαφεί τη διαύγεια στην ψυχή, την ενάργεια στο σώμα και στο μυαλό. Περιστατικά που γίνονται εναύσματα για την ενδοσκόπησή μας. Για ν’αποδείξει ο καθένας μας-στον εαυτό του- ότι μπορεί να ζει χωρίς σκιές και φαντάσματα. Χωρίς να δαιμονοποιεί ,αφού μπορεί ν’αντιδράσει στα μηχανικά και στα προφανή συντελεσμένα, με ορμή, με ψυχικό σθένος, με υπερηφάνεια και αξιοπρέπεια.
Επιτυγχάνεται αυτή η αντίθεση με τη σύγχρονη θλίψη, ενώ στις καρδιές των ηρώων εξυφαίνονται πάθη ερωτικά, αγωνίες για τη ζωή και την ευκαιρία που έχει ο άνθρωπος ν’αναδειχτεί ως Άνθρωπος,μέσα σ’ένα τόσο αντιφατικό περιβάλλον. Και το κέρδος είναι: Ότι παραμένει Άνθρωπος.[...]
Ήρωες οικείοι,που τους νιώθεις κοντά σου και λυπάσαι ως την άρνηση,να τους αποχωριστείς καθώς το βιβλίο φτάνει στις τελευταίες σελίδες του.Γιατί άνοιξαν μικρά ή μεγαλύτερα λευκά φτερά για να σε προφυλάξουν από τα αδηφάγα βλέμματα,από την ασχήμια των τοπίων και των «τεράτων» και να σε κρατήσουν σε μια αγκαλιά άδολη,όλο θέρμη. Γιατί υπερασπίζονται με πάθος την ανθρωπιά τους-κάθε λεπτό-σαν παιδική ηλικία. Αγιασμένοι ψίθυροι,μιας άλλης ζωής που αχνοφέγγει κάτω από το κουρασμένο δράμα της αλλά και παρηγορεί προσφέροντας ακραιφνή παραμυθία, με την αυτοθυσία και το υψηλό ήθος.Είναι η ζωή εκείνη, με τη φυσική συστολή, που ερυθριά και υποφώσκει κάτω από καλές ρυτίδες.[...]
Ο συγγραφέας με ηθική αγωγή. Με όραμα για επιστροφή στην «αθωότητα, την παλιά μας ταυτότητα». Με γενναιοδωρία και περίσσευμα ψυχής πλάθει τους χαρακτήρες του, δυνατούς και γενναίους παρά τα ναρκοθετημένα πεδία της σύγχρονης εποχής. Πληγωμένους αλλά με μια παιδεία αλλιώτικη που μπορεί ν’αντεπεξέλθει στις κακοτοπιές και στα μικροαστικά εμπόδια. Μ’αυτήν την επίγνωση προχωρεί, ενδεχομένως για να μας πείσει πως άλυτα προβλήματα δεν υπάρχουν ,όταν θέλουμε, όταν πιστεύουμε σ’εμάς και στην αλήθεια. Και αυτή ακριβώς η επίγνωση συγκινεί.
Η μνήμη του συγγραφέα συγκινεί, καίρια και καθάρια, όταν δίνει πανέμορφα και εικαστικά, εικόνες σε μια διάσταση ζωής που έχουν ανάσα ακόμα και τα άψυχα-όπως το φλιτζάνι του καφέ. Εκεί που η χρήση τους σταματά να είναι υλική και γίνεται συναισθηματική. Η δεξιότητα του συγγραφέα συγκινεί, με τον αυθορμητισμό της, τίποτα επιτηδευμένο, συντηρώντας την εικόνα, τη μνήμη, αλλά περισσότερο την αξία της γειτονιάς, την αρχή της επικοινωνίας. Ο συγγραφέας απαλλαγμένος από την εγωιστική χρήση του μονολόγου, αφήνει τα ηνία στους ήρωές του, και συμπεριφέρεται ταπεινά, έξω από το πλάνο, ενεχόμενος με μια εν δυνάμει εμπλοκή σε κάθε πρόσωπο που επιλέγει εμμέσως να αναλύσει. Ανασυγκροτεί ένα σύμπαν παλιό και του αποδίδει όλες τις ιδιότητες των χρωμάτων, εξιλαστήριες και θεραπευτικές. Όσων μας κάνουν να ξανανιώσουμε άνθρωποι, με ελαττώματα, αδυναμίες, πάθη, πόθους, λάθη, δειλίες, αλλά και γενναιότητα, ψυχή, καρδιά και συναίσθημα.
Ο αναγνώστης καλείται μόνο να έχει την ελάχιστη ικανότητα για να κατανοήσει ικανοποιητικά τη σημασία των συμβόλων.
Ένα βιβλίο βίωμα και μάθημα ζωής και ανθρωπιάς.»